De overlap tussen hoogbegaafdheid en multipassionaliteit

Veel hoogbegaafden voelen zich lekker thuis onder de parasol van multipassionates (of multipotentialites, generalisten, renaissance souls, rainforest minds, multimensen, jacks of all trades, …) En andersom komen multipassionates er regelmatig achter dat ze hoogbegaafd zijn. Waar zit ‘t hem toch in, dat die overlap zo groot is?

Beide groepen zijn eigenlijk een verzameling van kenmerken. Je bent hoogbegaafd als je aan een aantal eigenschappen voldoet (welke, daar is niet iedereen het over eens). En je bent multipassionate, als je aan een ander lijstje eigenschappen voldoet. Beide zijn geen ‘harde’ eisen, maar eigenschappen waar mensen zichzelf in herkennen. Voor beide termen geldt ook, dat je je niet in álles hoeft te herkennen. We zijn tenslotte allemaal individuen.

Toch zie je veel overlap tussen hoogbegaafdheid en multipassionaliteit. Onderstaande eigenschappen komen in beide lijstjes voor.

Overeenkomsten tussen hoogbegaafdheid en multipassionaliteit

1. Leerhonger

Hoogbegaafde mensen hebben vaak een intense drang om te leren en nieuwe dingen te ontdekken. Leerhonger, heet dat met een prachtig woord. Dit sluit aan bij multipassionates, die juist gedreven worden door het verkennen van meerdere interesses en passies. Beide groepen hebben het nodig om met nieuwe dingen bezig te zijn, om zich te voeden met informatie en vaardigheden.

2. Verbanden leggen

Hoogbegaafden kunnen vaak razendsnel verbanden zien tussen onderwerpen die voor anderen los van elkaar lijken te staan. Zij denken vaak in grote stappen en op conceptueel niveau. Multipassionates ervaren dit ook: ze springen moeiteloos tussen interesses en zien hoe verschillende disciplines elkaar kunnen versterken. Natuurlijk helpt het ook dat als je van veel dingen iets weet, je die kennis vaak kunt overbrengen naar een nieuw terrein, net zoals een taal leren makkelijker wordt als je al andere talen kent.

3. Creativiteit

Creatief denken en buiten de gebaande paden gaan is typisch voor zowel hoogbegaafden als multipassionates. Ze zien mogelijkheden waar anderen die niet zien en kunnen vaak originele ideeën ontwikkelen. Creativiteit kan zitten in het maken van iets met je handen, maar ook in creatieve oplossingen, spelen met woorden of bedenken hoe dingen zouden kunnen zijn.

4. Autonomie en vrijheid

Beide groepen ervaren vaak weerstand tegen vastomlijnde structuren en starre kaders. Hoogbegaafden kunnen moeite hebben met opgelegde regels als die onlogisch lijken, en multipassionates voelen zich vaak beperkt als ze zich moeten vastleggen op slechts één richting. Zelf kunnen bepalen wat bij jou past, is voor zowel hoogbegaafden als multipassionates een vereiste.

5. Diepgaande (korte) interesse

Hoogbegaafden kunnen zich tijdelijk volledig onderdompelen in een onderwerp, maar verliezen soms snel hun interesse als ze het gevoel hebben dat ze het “gezien” hebben. Dit sluit aan bij multipassionates, die van nature geneigd zijn om meerdere passies na te jagen in plaats van zich op één carrière of hobby te richten. Vaak verliest een passie haar glans op het moment dat het te makkelijk wordt. Juist de uitdaging, het uitvogelen, is wat nieuwe dingen leren zo aantrekkelijk maakt.

6. Hoge standaarden

Beide groepen leggen de lat vaak hoog voor zichzelf, al vinden ze zelf dat dat wel meevalt. Ze willen het graag ‘goed genoeg’ doen, maar dan wel op hun eigen niveau van goed genoeg. Voor multipassionates is dat soms een obstakel in het kiezen of afmaken van projecten, en hoogbegaafden ervaren dit ook bij hun wens om dingen mooi en goed te doen.

7. Anders voelen

Zowel hoogbegaafden als multipassionates voelen zich vaak niet begrepen door hun omgeving. Anderen vinden hen “wispelturig” of “onrustig”, terwijl ze zelf juist een breed scala aan interesses en een diepe gedrevenheid ervaren. Vaak geeft het rust om een ‘labeltje’ te hebben: er is niets mis met mij, ik hoor gewoon bij een ander groepje.

Zijn hoogbegaafdheid en multipassionaliteit dan hetzelfde?

Nee, dat dan ook weer niet. Ik heb er geen cijfers van, omdat ik van beide niet de exacte cijfers heb. Hoogbegaafdheid wordt helaas nog vaak niet (h)erkend, en over multipassionaliteit leer je alleen als je er zelf actief naar op zoek gaat, dus ook daarbij weet niet iedereen het van zichzelf. Mijn persoonlijke vermoeden is dat de overlap in mensen erg groot is.

Van hoogbegaafdheid spreek je alleen als iemand een hoge intelligentie heeft. Natuurlijk kun je met een gemiddelde of een lage intelligentie ook prima heel breed geïnteresseerd zijn, en passie voelen over een veelheid aan hobby’s en onderwerpen. Aan de andere kant kun je superslim zijn, maar al je passie, creativiteit, verbanden en ervaringen richten op een heel specifiek domein.

De grote overlap in hoogbegaafdheid en multipassionaliteit, de vele eigenschappen die bij beide voorkomen, laten zien dat het niet zo vreemd is dat veel mensen zich thuis voelen in beide hokjes, maar geen van de eigenschappen is noodzakelijk. Herken jij je in alle of veel van bovenstaande eigenschappen? Dan is de kans groot dat jij je zowel hoogbegaafd, al multipassionate mag noemen!

De foto bovenin is van Nick Fewings op Unsplash.